پس از گرانی یکباره بنزین در ساعت ابتدایی روز شنبه 25 آبان ماه 1398 و عدم اطلاع صحیح دولت و شوک عجیبی که به آحاد جامعه وارد شد. اتفاقات ناگوار بسیاری پس از آن رخ داد، و شورای عالی امنیت ملی ایران دستور محدودسازی اینترنت بین المللی را ابلاغ نمود و بازهم در خاموشی مطلق خبری نزدیک به یک هفته مردم ایران دسترسی به اینترنت بین المللی را از دست داده بودند.
هرچند که گهگاهی دولت مردان توضیحاتی را مبنی بر اینکه اینترنت وصل خواهد شد ارائه میدادند ولیکن تقریباً حدود 7 روز غالب جامعه از مزیت اینترنت بی بهره بودند و عملاً اینترنت ملی هم نتوانست نیاز جامعه را برآورده کند. اگر اینترنت ملی همانطوری که بارها وعده آنرا داده بودند عملی می شد و میتوانست نیازهای اساسی جامعه را پوشش دهد. قطعاً میزان خسارت ناشی از قطعی اینترنت بین المللی کاهش چشمگیری پیدا میکرد. اما متاسفانه اینترنت ملی آنطور که باید زیرساخت صحیح و کاملی نداشت تا بتواند حجم درخواست های جامعه را پوشش دهد. البته آمار دقیقی مبنی بر خسارت وارد شده به اقتصاد ایران در پی قطعی اینترنت هنوز اعلام نشده و شاید در ماههای آینده و با خوابیدن التهابات پسابنزینی شخصی به طور رسمی از میزان خسارت به وجود آمده پرده بردارد. به هرصورت به طور کلی آنچه برآورد شده است حدود چند هزار میلیارد خسارت بر پیکره بی جان اقتصاد کشور ضربه وارد شده و این میزان ضربه، واقعا برای اقتصاد بخش خصوصی ویران کننده است. یعنی با یک تصمیم گیری به نظر اشتباه و عجولانه عملاً خسارت جبران ناپذیری به اقتصاد کشور وارد شد. در سایت رسمی نت بلاکز نیز میزان خسارت را در روز چیزی حدود 70 میلیون دلار برآورد کرده است. یعنی در پی یک هفت قطعی اینترنت براساس نظر این وب سایت حدود 5 هزار میلیارد تومان خسارت به اقتصاد ایران وارد شده است.
قطعی اینترنت بخش های بسیاری را درگیر کرد. یک بخش از جامعه اساساً گیمرها هستند. نوجوانان و جوان هایی که اوقات فراغت خود را با فضای ویدئو گیم پوشش میدادند و عملاً با قطعی اینترنت نیز دسترسی آنها کاملاً قطع شد و خب همین مسئله نارضایتی بسیار بزرگی را در نسل نوجوان و جوان جامعه ایجاد کرد. و این به خودی خود می تواند مشکلات جدی را در آینده برای حکومت به وجود آورد.
بخش دیگری آحاد جامعه بودند که در فضای وب و اینترنت اوقات فراغت خود را سپری می کردند و به شبکه های اجتماعی به گونه ای وابسته شده بودند. این بخش از جامعه شاید کمترین ضرر را متحمل شدند و خب قطعی اینترنت باعث شد تا بتوانند فرصت بیشتری را برای تعامل های واقعی با خانواده و دوستان سپری کنند و از فضای مخرب شبکه های اجتماعی فاصله بگیرند. یجوری به شکل اجباری فاصله ای ایجاد شد از شبکه های اعتیاد آور اجتماعی.
گروه دیگری افراد یا شرکت هایی بودند که از طریق شبکه های اجتماعی کسب درآمد می کردند وعملاً تنها راه ارتباطی آنها برای درآمدزایی شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام بود. این بخش به نظر ضربه مهلکی را متحمل شدند و در نبود اینترنت عملاً از کار بی کار شده و دچار خسارتی شدند که حتی بعضی از آنها این مسیر را برای درآمد زایی کنار گذاشته و به فکر کسب درآمد از طرق دیگری شدند. البته حدود فعالیت این افراد آنطور نبود که بگوییم بخش حائز اهمیت اقتصاد ایران در فضای وب بودند. ولی خب به هرصورت متضرر شدند.
بخشی دیگر برنامه نویسان و توسعه دهندگان نرم افزاری بودند. این بخش واقعا ضربه جبران ناپذیری را از قطعی اینترنت تجربه کردند. از برنامه نویسان وب سایت تا نرم افزار و حتی تولید کنندگان بازی ها بیشترین فعالیت آنها با حوزه اینترنت بین الملل است و غالباً هم به خاطر نبود زیر ساخت مناسب سرور های آنها در خارج از کشور قرار دارد. شاید چیزی حدود بیش از 80 درصد وب سایت هایی که این عزیزان طراحی و پیاده سازی می کنند در سرورهای خارجی قرار دارند و API هایی که به این وب سایت ها و یا نرم افزارهای تولیده شده توسط آنها متصل است در فضای اینترنت بین الملل جای میگرد. هر شرکت و یا فردی که در این حوزه مشغول به فعالیت بوده در کنار تمام کم کاری هایی که دولت انجام داده ، در کنار تمام بی مهری ها و عدم توجه به این حوزه بسیار مهم و پول ساز برای اقتصاد کشور در کنار تمام این مسائل قطع بودن اینترنت بین الملل عملاً کمر آنها را شکست و نا امیدتر از گذشته به کار و فعالیت خود ادامه دادند. فرض کنید شرکت هایی که در بستر سئو و بهینه سازی وب سایت فعالیت می کردند. چه ضربه ای از این مسئله متحمل شدند.
بخش دیگری که شاید بزرگترین آنها باشد، حوزه صادرات و واردات کشور است. در این بخش عملاً عدم دسترسی شرکت ها با طرف های خارجی و با بازار جهان باعث شد. تا هرچقدر که در این حوزه بی ثباتی و بی تدبیری وجود دارد یک طرف قرار گیرد و مسئله نبود ارتباط و نتوانستن انجام مراحل گمرکی زیان جبران ناپذیری را به اقتصاد کشور وارد کند. شاید سالیان سال طول کشید تا شرکتی توانسته اعنماد طرف خارجی را برای صادرات محصولاتش جلب کند و در این بی اینترنتی عملاً در بازار جهانی که روزانه و بلکه ساعتی تحولات انجام میگرد و رقبا بیکار نمی نشینند یک شبه بر باد فنا برود و شرکت های بزرگ و مولد کشورمان را به ورشکستگی نزدیک تر کند. در کنار انواع و اقسام تحریم ها و مشکلات در بخش تولید. اینکه حتی شما توانایی ارتباط با فضای خارج را نداشت
ه باشید. به سادگی قابل درک است که کمر تولید مولد کشور را میشکند. و شاید بیشترین بخش ضرر کننده در آمار فوق متوجه همین بخش از اقتصاد جامعه است. اقتصادی که انقدر در سالیان متوالی قول حمایت از آنها داده شده ولی عملاً با یک تصمیم گیری همه چیز را برای آنها نابود می کنیم .
بخش های دیگری چون صنعت گردشگری ، هواپیمایی ، اتوبسرانی و حمل و نقل ، دارویی ، دانشگاهی نیز از قطعی اینترنت به شدت ضربه خوردند و راهی که سالیان سال انجام داده بودند یک شبه از بین رفت برای خیلی از آنها.مثلاً در صنعت آشفته گردشگری واقعا خسارت جبران ناپذیری را برای شرکت هایی که در این زمینه فعالیت می کنند به همراه داشت تا جایی که فرض کنید هر گردشکر معادل 5 بشکه نفت خام برای اقتصاد ایران سودآوری دارد ولی با این مدل قطعی و نبود برنامه ریزی و اختلال شدید در فعالیت های آنها به همین میزان کم و درب داغونی که امروزه صنعت گردشگری بوده نیز بدتر و بدتر شده و خواهد شد.
به طور کلی آنطور که برآورد کرده دولت میزان ارتباط اقتصاد ما با حوزه اینترنت بین الملل چیزی حدود 10 درصد تا 15 درصد از کل ظرفیت اقتصاد کشور است. البته که این آمار بیشتر است و قطعاً حوزه های دیگر را درگیر خود خواهد کرد و اینترنت بین الملل عملاً وجه جدایی ناپذیر از ظرفیت اقتصادی کشور می باشد. با این وجود این بدنه از اقتصاد غالباً مربوط به بخش خصوصی است و همین ده تا پونزده درصد نیز عدد بسیار بزرگی به حساب می آید و می تواند در مواجه با شرایط مشابه قطع بودن اینترنت بین الملل کلاً این بدنه نابود و از بین برود.
حتی با وجود وصل کسب و کارهای بزرگی همچون دیجی کالا به اینترنت ملی در نبود موتور جستجوگر بومی قوی . عملاً بازدهی خود را به شدت کاهش داده بود و زیان بزرگی را چنین شرکت هایی متحمل شدند. حال این در مقایسه با کسب و کارهای کوچکی در فصای وب خدمات و یا محصولات خود را به فروش می رساند فاجعه بار تر است و عملاً هزینه هایی که آنها برای راه اندازی و مدیریت این فضا انجام دادند بلااثر و بی فایده شده و به جای منفعت ضرر نیز کرده اند. شرکت هایی همچون اسنپ و تپ سی که به اینترنت ملی متصل بودند به خاطر پهنای داده بسیار وسیع این دوشرکت با اختلالات زیادی مواجه شد و حجم تراکنش مالی آنها به طور چشمگیر کاهش پیدا و حتی خیلی ها فکر می کردند که این شرکت ها نمی توانند خدمت رسانی کنند و مجبور شدند و برای حل این معضل از پیام های تبلیغاتی استفاده کرده که هزینه سرسام آوری را متحمل شدند. نه تنها این دو شرکت بلکه عملاً هر شرکتی که به اینترنت ملی متصل بوده فقط می توانسته از این طریق مشتریان خود را مطلع کند. زیرا موتور های جستجوگری مانند پارسی جو در زمینه جستجو و برآورد نیاز کاربران و توسعه دهندگان سالیان سال تا ایده آب فاصله دارد و نمی تواند در حد حتی موتور جستجور گر های ضعیفی چون بنگ و یاهو نیز عمل کند ، چه رسد به گوگل!!! و این فاصله معنا دار یعنی عدم تعامل وب سایت ها با کاربران به جهت نبود فضایی برای یافتن آنها . به صورتی که غالب سایت هایی که در این یک هفته رصد شدند فقط به جهت برند بودن و در خاطره ماندن آدرس اصلی سایت بوده و نه موتور جستجوگر ، چیزی که معمولاً در گوگل برعکس یعنی شما کلیدواژه خود را سرچ کرده و براساس یافته های گوگل وب سایت را رصد می کنید. در این حالت چون یافته ای مناسب وجود ندارد مجبوری به چند سایتی که در ذهن داری رجوع کرده و از غالب سایت هایی که می شناختی دور باشی.
به طور کلی امیدوارم که چنین واقع تاسف باری دیگر برای ایران اتفاق نیفتد. هرچند که مقامات امنیتی تلاش می کنند تا بگویند عمل قطع اینترنت بسیار مهم و ضروری بوده و در جهت تامین امنیت کشور بوده است. ولی واقعا چنین اقدامی توجیه پذیر نمی باشد و خسارت های آن بسیار بیشتر و ضربه زننده تر از منفعت آن در جهت امنیت است. اگر این فضا امنیت خود را از دست بدهد و شرکت ها و افراد به وجود اینترنت سالم و همگانی و همیشگی اعتمادی نداشته باشند. حوزه ای که ثروت های بسیار زیادی را برای کشور به ارمغان می آورد را با این سیاست گذاری نابود خواهیم کرد و عملاً باید فاتحه آنرا بخوانیم. میلیونها نفر در ایران برای فعالیت حوزه وب برنامه ریزی و سرمایه گذاری کردند و اینجا امنیت بسیار مهم و ضروری می باشد. امیدوارم دیگر امنیت حوزه کسب و کار اینترنتی به این سادگی خدشه دار نشود و حداقل زیرساخت بسیار مناسبی را قبل از انجام چنین رویه هایی به وجود آورده باشیم تا شرکت ها کمتر متضرر شوند. خود من ده ها فرد را می شناسم که در این حوزه هزینه های میلیونی انجام داده و در قطعی اینترنت با ضرر بزرگی مواجه شدند و بسیار ناامید از ادامه راه فعالیت اقتصادیش. جوانی که با هزار مشکل در این فضای کسب و کار تلاش می کند تا بلکه بتواند خدمات و یا محصولات ارزش افزوده دار تولید کند، به این صورت بی توجهی صورت گرفته و متضرر می شود واقعا جای تامل بسیار بسیار وسیع و همه جانبه از سوی نهاد های حکومتی دارد. امیدوارم حداقل برای یکبار که شده مجلس و یا قوه قضائیه به این مسئله ورود کرده و اگر اشتباهی صورت گرفته با برخورد جدی مواجه شود تا دیگر مسئولین به این راحتی برای هز موضوعی تصمیم گیری نکنند و حداقل به عواقب آن نیز توجه نمایند که این تصمیم ممکن است چه میزان بر روی کشور و آحاد جامعه تاثیرات مخرب داشته باشد.
هنوز نظری ثبت نشده،نظر خود را ثبت کنید!