Core i9-13900 یا چی؟
هنوز تا زمان عرضه رسمی پردازنده های نسل 13 اینتل چند ماهی باقی مانده است، اما اخبار در مورد مشخصات و عملکرد آنها از گوشه و کنار به گوش می رسد. حتی نقد و بررسی های مفصلی نیز برروی آنها انجام شده است.
شاید بپرسید اگر 13900 آماده است چرا به بازار نیامده است و اگر آماده نیست چطور تست شده است؟ خوب باید گفت که این قطعه ای که تست شده دقیقا 13900 نیست. بلکه یک نمونه مهندسی از پردازنده های نسل بعدی شرکت اینتل ، یعنی خانواده Raptor Lake است، که پس از طی مراحل تست و انجام اصلاحات و یا حتی تغییرات احتمالی به Core i9-13900 تبدیل خواهد شد.
مشخصات فنی احتمالی 13900
همانطور که می دانید اینتل با معرفی پردازنده های نسل 12 خود تغییرات انقلابی در ساختار پردازنده های خود به وجود آورد. یکی از مهمترین این تغییرات اضافه کردن تعدادی هسته های کمی مصرف و کوچک در کنار هسته های پرقدرت معمول بود. این هسته ها E-Core نام گرفتند و هسته های معمول P-Core. این موضوع به اینتل اجازه داد هم تعداد هسته های پردازنده های خود را افزایش دهد، هم توان مصرفی آنها را در حد معقولی نگاه دارد.
برای نسل 13 هم اولین تغییری که نسبت به نسل 12 مشاهده می شود، افزایش تعداد E-Core هاست. 13900 به 8 هسته پرقدرت و 16 هسته کم مصرف مجهز شده که در مجموع 32 رشته پردازشی را در اختیار آن قرار می دهد. با اینکار بعد از 5 سال برای اولین بار دوباره اینتل و AMD از نظر حداکثر تعداد رشته های پردازشی در پلتفرم های دسکتاپ برابر خواهند شد.
از دیگر تغیرات 13900 نسبت به 12900K، افزایش حافظه پنهان لایه 3 از 30 به 36 مگابایت است. کش لایه 2 به ازای هر هسته P-Core هم از 1.25 به 2 مگابایت افزایش نشان می دهد و در نهایت کش لایه 2 به ازای هم مجموعه 4 هسته ای از هسته های E-Core هم در 13900 به 4 مگابایت افزایش یافته که قبلا در پردازنده های Alder Lake 2 مگابایت بوده است.
با این توصیفات میزان کل حافظه پنهان لایه 2 در پردازنده Core i9-13900 به 32 مگابایت و میزان کل حافظه کش موثر در این پردازنده به 68 مگابایت خواهید رسید. این عدد برای اینتل در نوع خود یک رکورد است و میتواند تاثیر بسیار زیادی بر عملکرد پردازنده های نسل 13 داشته باشد.
پردازنده های نسل 13 از نظر شکل ظاهری و پشتیبانی از مادربورد و سوکت کاملا با نسل 12 یکسان خواهند بود. از سوکت LGA1700 استفاده می کنند و چیپست های سری 600 به طور کامل از آنها پشتیبانی خواهند کرد. این نسخه ی ES از 13900 هم برروی مادربورد های Z690 تست شده اند. بعلاوه این موضوع نشان می دهد که پردازنده های نسل سیزده هم همچنان از رم های DDR4 پشتیبانی خواهند کرد.
I9-13900 در میدان جنگ
همانطور که گفته شد پردازنده که مورد بررسی قرار گرفته نسخه نهایی از Core i9-13900 نیست و یک نمونه مهندسی یا Engineer Sample است. به همین دلیل فرکانس های این پردازنده نسبت به نسخه نهایی پایین تر است. حداکثر فرکانس برای هسته های نوع P 3.8 گیگاهرتز بوده و برای هسته های نوع E 2 گیگاهرتز است. در این راستا و به جهت منصفانه بودن مقایسه، فرکانس های پردازنده Core i9-12900K هم در همین مقدار محدود شده است.
در مقایسه های انجام شده، تقریبا در همه تست های بار چند هسته ای، عملکرد 13900 بین 10 تا 100 درصد بهتر از 12900 است. این اختلاف به دو موضوع بر می گردد. اول تعداد هسته های بیشتر؛ 13900 با 16 هسته E-Core، دو برابر 12900 هسته های کم مصرف دارد. هر چند این هسته ها به تنهایی ضعیف هستند، اما دو برابر شدن تعداد آنها تاثیر مشهودی در عملکرد پردازنده داشته است.
موضوع دوم تغییرات و بهینه سازی های انجام شده در هسته های پرقدرت یا همان P-Core هاست. براساس ادعای اینتل هسته های نسل جدید حداقل 15 درصد نسبت به نمونه های قبلی، عملکرد بهتری دارند. البته این موضوع به نوع کاربرد و پردازش در حال اجرا نیز بستگی دارد.
نکته جالب توجه و غیر معمول در این آزمون ها، نتایج ضعیف تر 13900 نسبت به 12900K در پردازش های تک هسته ای است. در حالیکه ما تاثیر افزایش IPC را در بقیه بنچمارک ها مشاهده می کنیم، زمانی که پردازش مورد نظر تنها یک هسته را در هر لحظه درگیر می کند 13900 حدود 10 درصد ضعیف تر از 12900 عمل می کند.
این اتفاق می تواند به دلیل وجود اشکال در طراحی داخلی این نسخه های اولیه پردازنده باشد. دلیل احتمالی دیگر می تواند، عدم بهینه سازی لازم در بایوس و یا حتی به دلیل مشکلاتی در Scheduler ویندوز (بخشی زیر ساختی در ویندوز که تعیین می کند کدام پردازش باید با کدام هسته از پردازنده انجام شود) بدلیل عدم ارائه درایور های نهایی و بروز رسانی های مورد نیاز ویندوز باشد.
در صورت وجود هر یک از مشکلات بالا ممکن است پردازش های تک هسته ای در حال اجرا از اولویت پردازنده خارج شده و به جای استفاده از P-Core ها، برروی E-Coreها اجرا شوند. که این موضوع باعث افت شدید عملکرد خواهد شد.
و البته یک احتمال دیگر هم وجود دارد، آنهم محدودیت توان مصرفی 65 واتی برای i9-13900 است. با توجه به این که این پردازنده از سری K نیست، از لحاظ سقف توان مصرفی نیز در رده پایین تری قرار دارد. شاید تعجب کنید ولی این موضوع صحت دارد، یک هسته از پردازنده های اینتل می تواند بیش 65 وات برق مصرف کند. یعنی این محدودیت توان مصرفی باعث شده در عمل i9-13900 از i9-12900K در برخی موارد ضعیف تر باشد.
نکته قابل ذکر در این میان این است که این تست ها، فقط جهت ارائه نمایی کلی از پسشرفت پردازنده های نسل 13 نسبت به نسل 12 است. به هیچ عنوان نباید خروجی این آزمون ها را به عنوان مرجع مقایسه و عملکرد نهایی پردازنده Core i9-13900K در نظر گرفت.
کمی توضیح : نمونه های مهندسی
همه ماجرا از همین نمونه های مهندسی یا Engineer Sample ها شروع می شود. این نمونه ها در واقع نسخه های اولیه یک محصول هستند، که برای آزمون های عملکرد و اعتبار سنجی و البته بررسی همخوانی های نرم افزاری و سخت افزاری اولیه ساخته می شوند. ES ها معمولا نسبت به نسخه های نهایی ایراداتی دارند. مثلا در مورد i9-13900 ناتوانی در دستیابی به فرکانس های بوست کامل و ناپایداری دامنه فرکانسی مخصوصا در هسته های E، از نمونه های این مشکلات هستند.
حالا اینکه این نمونه های مهندسی در حیات وحش چه می کنند و چطور بدست این افراد برای نقد و بررسی رسیده اند؟ معمولا کمپانی ها از جمله اینتل تعدادی از این دست محصولات را به کمپانی های دیگر ارسال می کند تا همخوانی آن با سخت افزار یا نرم افزار آنها بررسی شود و محصولات خود را برای زمان عرضه آماده کنند.
به طور مثال سازندگان مادربورد، از جمله کاندیدا های اصلی برای دریافت نمونه های مهندسی از پردازنده های مختلف هستند و البته مضنونین اصلی درز دادن اطلاعات و حتی خود پردازنده ها نیز هستند.
جمع بندی
به نظر می رسد شتاب حرکت و پیشرفت اینتل، دوباره به سطح رقابتی برگشته است و اختلاف عملکرد بین نسل ها، قابل قبول و قابل توجه است. در چند ماه آینده پردازنده های نسل جدید از هر دو رقیب اصلی، یعنی Ryzen 7000 از AMD و پردازنده های Raptor Lake یا همان نسل 13 دسکتاپی به بازار خواهند آمد و شاهد داغ ترین رقابت پردازنده ها در چند سال اخیر خواهیم بود. برنده نهایی در این چنین رقابت هایی همیشه مصرف کننده نهایی است.
هنوز نظری ثبت نشده،نظر خود را ثبت کنید!